တုုိင္းဆာ သုုိ႔မဟုုတ္ မုုိင္းသာသွ်မ္း

တုုိင္းဆာေခၚမုုိင္းသာသွ်မ္း လူမ်ဳိးမ်ားသည္ အထက္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပုုိင္း ေဒသမ်ားႏွင့္ မိန္းေမာေခၚ ယခုုယူနန္ေဒသတြင္ အေနမ်ားၿပီး ၎တုုိ႔ကုုိ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား မုုန္ဆာဟုုေခၚၾကသည္။ သွ်မ္းအခ်ဳိ႕ကလည္း တုုိင္းမုုိင္းဆာဟုု ေခၚဆုုိၾကသည္။ ၎သွ်မ္းလူမ်ဳိးတုုိ႔သည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ အနက္ေရာင္ ေခါင္းေပါင္း အနက္ေရာင္အကၤ်ီ အနက္ေရာင္ လုုံခ်ည္ကုုိ ၀တ္ဆင္သည္။ ေခါင္းေပါင္းတြင္ ေငြပန္းခက္၊ သုုိ႔မဟုုတ္ ႏွင္းဆီပန္း ပန္းျဖင့္ တန္ဆာဆင္လွ်က္ရွိသည္။ အကီ်ၤမွာ မတုုိမရွည္ လက္ေကာက္၀တ္အထိ ရွည္သည္။ ေငြၾကယ္သီး သုုိ႔မဟုုတ္ ေရႊေရာင္ၾကယ္သီးကုုိ အသုုံးမ်ားသည္။ ထမိန္ေအာက္ အစနားသားကုုိ ႏွစ္ထပ္ခ်ဳပ္ထားသည္။ ေငြခါးပတ္သုုိ႔မဟုုတ္ အ၀တ္ခါးပတ္ကုုိ သုုံးေလ့ရွိသည္။ အက်ီၤ၏ ညာဘက္ရင္အုုံတြင္ ေငြဆြဲႀကိဳးအတြဲလုုိက္ ခ်ိတ္ဆြဲ၀တ္ဆင္ၾကသည္။အမ်ဳိးသားမ်ားကမူ သွ်မ္းလူမ်ဳိးမ်ား ၀တ္ဆင္သည့္နည္းအတူ သွ်မ္းေဘာင္းဘီႏွင့္ လည္ေတာင္ ပါတုုိက္ပုုံအကၤီ်ကုုိ ၀တ္ဆင္ၾကပါသည္။ နက္ျပာေရာင္ကုုိ အ၀တ္မ်ားပါသည္။

အျဖဴေရာင္ေခါင္းေပါင္းကုုိ ေခါင္းေပါင္းစတစ္ပုုိင္းခ်၍ ေပါင္းသည္။ ေခါင္းေပါင္းေပၚတြင္ ေဒါင္းၿမီးကြက္မ်ားကုုိ အလွအျဖစ္ ထုုိးစုုိက္၀တ္္ဆင္လွ်က္ရွိသည္ ေရွးပေ၀သဏီကာလမွ စ၍ မြန္ဂုုိကုုန္းျပင္ျမင့္မွ မိြန္ဂုုိလြိဳက္ မ်ဳိးႏြယ္မ်ား နည္းတူ ေတာင္ဘက္ရွိ သွ်မ္းျပည္ နမ့္ခမ္း က်ဳိင္းတုုံ ေရႊလီျမစ္၀ွမ္းတေလွ်ာက္ ဗန္းေမာ္ခရုုိင္ တာပိန္ျမစ္ တေလွ်ာက္တုုိ႔တြင္ အမ်ားဆုုံးေနထုုိင္ၾကသည္။ျမန္မာႏုုိင္ငံ လြပ္လပ္ေရးမရမီ ၁၉ ၃၀ ခုုႏွစ္ ေကာက္ယူရရွိေသာ သန္းေခါင္းစာရင္း တြင္ တုုိင္းဆာ လူဦးေရမွာ ၂၉ ၁၈၃ ဦးရွိၿပီး အျခားလူမ်ဳိးစုု တုုိင္းရင္းသား ၾကားတြင္ ေရာေႏွာေနထုုိင္ လွ်က္ရွိေၾကာင္း ေဖၚျပထားသည္။

တေနရာထဲတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အျခစုုိက္ေနထုုိင္ျခင္း မရွိဘဲ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုုရာ သုုိ႔ ေျပာင္းေရြ႕ေန ထုုိင္ၾကသည္။ ယခုုအခါ ေတာင္ႀကီးလာရွုုိး၊ မူဆယ္ သိႏီၷ၊ သီေပါ၊ ကြတ္ခုုိင္၊ မုုိးမိတ္၊ မုုိးေကာင္း၊ မုုိးညွင္း၊ ၀ုုိင္းေမာ္ၿမိဳ႕တုုိ႔တြင္ေနထုုိင္ၾကၿပီး ပါတ္၀န္းက်င္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုုိ ထိေတြ႕ ေပါင္းစပ္ ေနထုုိင္ခဲ့သူမ်ားျဖစ္၍ ဘာသာစကားမ်ဳိးစုုံ တတ္ကၽြမ္းသူမ်ားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။တုုိင္းဆာတုုိ႔သည္။ ေငြပန္းတိမ္အတတ္ႏွင့္ ပန္းပဲအတတ္တုုိ႔တြင္ မ်ားစြာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ရုုိးရာ အေဆာင္ အေယာင္မ်ားျဖစ္သည့္ ေငြဓါးလြယ္ႏွင့္ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အလွဆင္ တန္ဆာေငြေမာင္းသည္ တုုိင္းဆာေခၚ မုုိင္းသာ လူမ်ဳိးမ်ားလက္ရာျဖစ္သည္။ ကုုိယ္ပုုိင္ဘသာစကား သုုံးစြဲေသာ လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ေရွးေဟာင္းစာေပမွာ တုုိင္းေလသွ်မ္းစာမ်ားျဖစ္သည္။ဗုုဒၶဘာသာကုုိ ကုုိးကြယ္ယုုံၾကည္ၾကၿပီး ရုုိးရာယဥ္ေက်းမႈအေနျဖင့္ ရြာေစာင့္နတ္ နယ္ေစာင့္နတ္ လယ္ေစာင့္နတ္ အျခားနတ္ျမတ္နတ္ေကာင္း မ်ားကုုိ ပူေဇာ္ပသသည့္ အေလ့ရွိသည္။ အလွဴမဂၤလာပြဲ၊ ရွင္ျပဳရဟန္းခံပြဲ၊ အိမ္းသစ္တက္ မဂၤလာ၊ ရုုပ္ပြားေတာ္ ေရစက္ခ်ပူေဇာ္ပြဲ၊ ပိ ကတ္က်မ္းစာလွဴပြဲ၊ ဆြမ္းေတာ္စုုေပါင္းကပ္လွဴပြဲ ဘုုိးဘြား မိဘပူေဇာ္ပြဲ (လိန္ဇင္ပြဲ) မ်ားကုုိ အခ်ိန္ရာသီ အလုုိက္ က်င္းပျပဳလုုပ္ေလ့ရွိသည္။ ရုုိးရာေဗဒင္မ်ားကုုိ ယုုံၾကည္မႈရွိၿပီး ပစၥည္းေပ်ာက္ က်န္းမာေရး စီးပြားေရး အေျခေနအေနမ်ား၊ အိမ္ေဆာက္ ေက်ာင္းေဆာက္ ေန႔ရက္ေနရာ မ်ားကုုိ ၾကက္ရုုိးေဗဒင္ ေမးေလ့ရွိပါသည္။ယေန႔ အထက္ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပုုိင္းတြင္ရွိေသာ ကသာၿမိဳ႕ကုုိ ေရွးအခါက မုုိင္းသားသွ်မ္းမ်ား မန္႕ေမာလုုိ႔ေခၚတဲ့ ယခုု ဗန္ေမာ္ၿမိဳ႕မွ သစ္က်ားသီးမ်ား လာေရာက္ေရာင္းခ်ရာ ကပ္ဆာ ဟုုေခၚဆုုိရာမွ ကသာသုုိ႔ ေျပာင္းလည္း လာျခင္းျဖစ္သည္။ ( ကပ္သည္သွ်မ္းလုုိ႔ ေစ်းျဖစ္ၿပီး ဆာသည္ မုုိင္းသာသွ်မ္း သုုိ႔မဟုုတ္ တုုိင္းဆာလူမ်ဳိး ကုုိဆုုိလုုိသည္။ မိန္းသာသွ်မ္းမ်ား ေစ်းလာ ေရာင္းခ် ေသာေနရာ ကပ္ဆာ) ဟုုေခၚဆုုိရမွ ကာလၾကာရွည္ လာေသာအခါ ကသာျဖစ္လာသည္။

ေဒါက္တာသန္းထြန္း- ေရွးေဟာင္းျမန္မာ့ရာဇာ၀င္ဦးစုုိင္းျမင့္ေက်ာ္ -မုုိင္းသာေခၚ သွ်မ္းတုုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ သမုုိင္းႏွင့္ သိမွတ္ဖြယ္ရာ အျဖာျဖာ

http://www.shannilay.com/2012/11/blog-post_21.html?m=1မွကူးယူေဖာ္ျပသည္။