ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုဝင္ဘာလ (၈) ရက္ေန႔ က်င္းပမယ့္ေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမွဳရွိရံု သာမက၊ ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး အုပ္စု အားလံုး ပါဝင္ႏိုင္ဖို႔၊ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရဖို႔လိုတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell ကေျပာလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ ဒီစီမွာ ႏွစ္ရက္ၾကာ က်င္းပေနတဲ့ “ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ အျမင္” ေခါင္းစဥ္ေပးထားတဲ့ ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးပဲြကို တက္ေရာက္လာတဲ့ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးက အခုလို ဗီြအိုေအကိုေျပာဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္ က အေသးစိတ္ကို တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အခုက်င္းပေနတဲ့ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြးပဲြမွာ ႏုိင္ငံအတြင္းျဖစ္ေပၚေနတဲ့တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ၊ ေနာက္ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြကို တက္ေရာက္လာတဲ့ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က တာဝန္ရွိသူေတြ၊ ေနာက္ေဒသ တြင္းက ျမန္မာ့အေရးကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္ေတြကေန ေဆြးေႏြးတင္ျပေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မၾကာခင္က်င္းပေတာ့မယ့္ ႏိုဝင္ဘာလေရြးေကာက္ပဲြနဲ ႔ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကို သြားမလဲဆိုတာကို ေမးခြန္းထုတ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြးပဲြကိုတက္ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာအေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell က ႏိုဝင္ဘာေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တမွဳရွိရံုသာမဟုတ္ဘဲ ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး အားလံုးပါဝင္ႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ ျမန္မာအစိုးရကို အေမရိကန္ဘက္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာဆိုထားတယ္လို႔ ဗီြအိုေအနဲ႔သီးသန္႔ေမးျမန္းခန္းမွာ အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။
“ေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္ၿပီးေတာ့ တရားမွ်တ႐ံုသာမက ထင္သာျမင္သာရွိၿပီး အုပ္စုအားလံုးတို႔ ပါဝင္ခြင့္ရၾကတဲ့အျပင္ ယံုၾကည္ကိုးစားမႈ ရွိဖို႔လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာ ၾကားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ထင္သာျမင္သာရွိဖို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ အက်ဳိးနဲ႔အေၾကာင္းနဲ႔ ရွင္းျပႏိုင္ဖို႔ပါပဲ၊ က်ေနာ္တို႔အစိုးရိမ္ဆံုးအခ်က္က အခုလို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေလွ်ာက္ထားသူတခ်ဳိ႕ကို ဘာေၾကာင့္ပယ္ခ်တယ္ဆိုတာ လူသိရွင္ၾကား ရွင္းျပေပးဖို႔ပါပဲ။ အခုလို ပယ္ခ်ခံရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တခ်ဳိ႕က က်ေနာ္တို႔ဆီကိုလာၿပီးေတာ့ သူတို႔ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းအရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ကိုက္ညီတယ္ဆိုတာကို သက္ေသ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ေျပာျပၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းခ်င္တာကလည္း ရွင္းလင္းဖို႔၊ မွ်မွ်တတျဖစ္ဖို႔၊ ထင္သာျမင္သာရွိဖို႔ပါပဲ။ ဘယ္လို အေျခခံအေၾကာင္းေတြေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕ကိုျပန္ၿပီးေတာ့ လက္ခံခဲ့တယ္၊ တခ်ဳိ႕ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ လက္မခံခဲ့ဘူးဆိုတာ ကိုေပါ့။”
ေမး။ ။ တကယ္လို႔မ်ား ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ NLD ကအျပတ္အသတ္အႏိုင္ရခဲ့လို႔ အာဏာလဲႊေျပာင္းမေပးခဲ့ဘူးဆိုရင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးကို ဘယ္လိုဆက္ၿပီးပါဝင္ကူညီမလဲဆိုတဲ့ အစီအစဥ္မ်ဳိးရွိပါသလားရွင့္။
“ျမန္မာအစိုးရကေရာ၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကေရာ၊ သမၼတကေရာ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေတြ ကို ေလးစားလိုက္နာမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ကတိတည္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစိုးရက ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေရးပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြ ကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၊ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ေအာက္ေျခ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ေပးခဲ့ၿပီးေတာ့ လူထုဆႏၵကိုထင္ဟပ္ေစမယ့္၊ လူထုကလက္ခံႏုိင္ မယ့္ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ တခါးဖြင့္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း တင္ျပသြားမွာျဖစ္ပါ တယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က အေလးအထားဆံုးကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြအေပၚ ျပည္သူလူထုရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ျဖစ္ၿပီး ပိုမိုတည္ၿငိမ္တဲ့ႏိုင္ငံကို ဦးတည္ေစမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ဳိး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။”
ေဆြးေႏြးပဲြကိုတက္ေရာက္လာတဲ့ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က တာဝန္ရွိသူေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို စိစစ္ရာမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အေပၚခဲြျခားမွဳေတြရွိေနၿပီး၊ လူနည္းစုေတြအေနနဲ႔ မဲေပးခြင့္မရတဲ့အေျခအေနကို အထူးပဲစိုးရိမ္ မကင္းျဖစ္မိေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါအျပင္ က်န္ေနေသးတဲ့ ျမန္မာအေပၚ ပိတ္ဆိုဒဏ္ခတ္မွဳေတြကို အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္က ဆက္လက္ထားရွိ မွာျဖစ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြ ကေန ေျပာင္းလဲတိုးတက္မွဳေတြျဖစ္မလာခဲ့ဘူးဆိုရင္ ပိတ္ဆို႕ဒဏ္ခတ္အေရးယူမွဳေတြ ျပန္ၿပီးခ်မွတ္ မွာျဖစ္တယ္လို႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အဆင့္ျမင့္တာဝန္ရွိသူတဦးက ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီေျပာဆိုခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးပဲြကို တက္ေရာက္လာတဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ဘာသာဌာနမႉး ေဒါက္တာေခ်ာေခ်ာစိန္က ဗီြအိုေအကို အခုလို တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုပါတယ္။
“ဆရာမအေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ့္ႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ သူတို႔စိုးရိမ္ သေလာက္ေတာ့ ဆရာမတို႔ စိုးရိမ္စရာလို႔ မျမင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ မျမင္လဲဆိုလို႔ရွိရင္ကေတာ့ ဒီ Election က လုပ္ေတာင္ မလုပ္ရေသးဘူးေပါ့ေနာ္၊ unfair ျဖစ္မယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာေတြလည္းရွိတယ္။ Free and fair ျဖစ္ဖို႔ အဓိက တာဝန္အက်ဆံုးကေတာ့ UEC လို႔ ေျပာၾကတာေပါ့ေနာ္။ Union Election Commission ကလည္း ဘယ္သူေတြနဲ႔တြဲလုပ္ေနလဲဆိုေတာ့ အခု ဒီ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Carter Canter နဲ႔ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း International Observers ေတြ ေစလႊတ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မယ့္အေနအထားမ်ဳိးေတြ ရွိေနတယ္ဆိုေတာ့ ဆရာမအေနနဲ႔ကေတာ့ အမ်ားလက္ခံႏုိင္မယ့္ အေနအထားမ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္ေတာ့ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ”
သူကိုယ္တိုင္လည္း အာရွပစိတ္ဖိတ္ေဒသတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့ ပါတယ္။ ေဒါက္တာေခ်ာေခ်ာစိန္နဲ႔အတူ ျမန္မာ့စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးနဲ႔ ဗဟုတိုးတက္ေရးအဖဲြ႕က အဆင့္ျမင့္သုေတသနမႉး ကိုဝင္းမင္းတို႔ကလည္း လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေျခအေနေတြကို သံုးသပ္တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
အဂၤါေန႔ေဆြးေႏြးပဲြမွာေတာ့ တ႐ုတ္၊ အႏၵိယ၊ ဂ်ပန္အပါအဝင္ အာရွပစိဖိတ္ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြ က ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္တဲ့ပညာရွင္ေတြကေန ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္အျမင္ေတြကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြးတင္ျပၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ဒီ ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးပဲြကို Johns Hopkins တကၠသိုလ္နဲ႔အတူ ဝါရွင္တန္အေျခစိုက္ East- West center, US- Korea Institute တို႔ကပူးတဲြၿပီးစီစဥ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
VOA
0 comments:
Post a Comment